एनआरआय भारतातील म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्टमेंट करू शकतात का?

1 min read
by Angel One

जर तुम्ही एनआरआय असाल किंवा बनण्याची योजना बनवत असाल परंतु भारतीय म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्टमेंट करण्यात इच्छुक असाल तर हा लेख तुमच्यासाठी आवश्यक आहे. आनंदी इन्व्हेस्टमेंट!

एनआरआय गुंतवणूक ही चांगली बातमी आहे!

भारतातील म्युच्युअल फंडामध्ये एनआरआय (NRI) इन्व्हेस्टमेंट ही चांगली बातमी आहे कारण परदेशातून पैसा भारतीय बाजारपेठेत येऊ शकतो, ज्यामुळे भारतीय कंपन्या आणि वित्तीय प्रणालीसाठी लिक्विडिटी वाढते, एकूणच, देशांतर्गत इन्व्हेस्टर, मालमत्ता व्यवस्थापक, कॉर्पोरेट्स इत्यादी सर्वांना फायदा होतो.

एनआरआय भारतातील म्युच्युअल फंडमध्ये कोणत्या परिस्थितीत इन्व्हेस्टमेंट करू शकतात आणि कोणत्या प्रक्रियेचा समावेश आहे ते पाहूया.

एनआरआय कोण आहे

प्रथम, एनआरआय कोण आहे याची खात्री करूयात.

  1. परकीय चलन व्यवस्थापन कायदा (FEMA), 2000 अंतर्गत 3 मे 2000 च्या अधिसूचना क्रमांक 13 च्या नियमन 2 नुसार, एनआरआय हा भारताचा नागरिक आहे जो भारताबाहेर राहणारा आहे.
  2. प्राप्तिकर कायदा, 1961 नुसार –
  1.   एका आर्थिक वर्षात 120 दिवस किंवा त्याहून अधिक किंवा गेल्या 4 आर्थिक वर्षांमध्ये 365 दिवस किंवा त्याहून अधिक आणि त्या वर्षात किमान 60 दिवस भारतात राहणारी व्यक्ती निवासी आहे. दुसऱ्या शब्दांत एनआरआय हा एक भारतीय आहे ज्यानी आर्थिक वर्षात 120 दिवसांपेक्षा कमी काळापासून भारताला भेट दिली. हा नियम अनिवासी भारतीयांना लागू होतो ज्यांचे भारतीय स्त्रोतांचे उत्पन्न त्या     आर्थिक वर्षात 15 लाख रुपयांपेक्षा कमी आहे.
  1. जर त्या आर्थिक वर्षातील एकूण भारतीय उत्पन्न रु. 15 लाखांपेक्षा जास्त असल्यास, मग नागरिकाचा मुक्काम 181 दिवसांपेक्षा जास्त नसेल तर तो एनआरआय म्हणून गणला जाईल.

एनआरआय भारतातील म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्ट करू शकतात

अनिवासी भारतीय आणि परदेशी संस्थागत गुंतवणूकदारांना (FIIs) म्युच्युअल फंड युनिट्समध्ये गुंतवणूक किंवा रिडीम करण्यासाठी परकीय चलन व्यवस्थापन (भारताबाहेर राहणाऱ्या व्यक्तीद्वारे सुरक्षा हस्तांतरण किंवा जारी करणे) नियमावली 2000 च्या RBI अनुसूची 5 अंतर्गत परवानगी आहे. त्यामुळे काही अटींच्या पूर्ततेच्या अधीन राहून म्युच्युअल फंडामध्ये एनआरआय इन्व्हेस्टमेंटला परवानगी आहे.

NRIs साठी म्युच्युअल फंडचे प्रकार

एनआरआय द्वारे म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंट खालील आधारावर केली जाऊ शकते –

1. रिपॅट्रिएबल बेसिस –

प्रत्यावर्तन आधारावरील इन्व्हेस्टमेंट म्हणजे अशी इन्व्हेस्टमेंट ज्याची विक्री किंवा परिपक्वता रक्कम, करांचे निव्वळ, भारताबाहेर काढण्यास पात्र आहे.

रिपॅट्रिएबल आधारावर म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्टमेंट करण्यासाठी खालील अटी एनआरआयद्वारे पूर्ण केल्या पाहिजेत –

  1. NRI कडे भारतात NRE किंवा FCNR बँक अकाउंट असणे आवश्यक आहे
  2. इन्व्हेस्टमेंटची रक्कम NRE/FCNR अकाउंटमध्ये डेबिट करून किंवा सामान्य बँकिंग चॅनेल्सद्वारे इनवर्ड रेमिटन्सद्वारे प्राप्त करणे आवश्यक आहे.
  3. लाभांश/व्याज/मॅच्युरिटी रकमेवर आधारित रिटर्न NRE/FCNR अकाउंटमध्ये जमा केले जाणे आवश्यक आहे किंवा सामान्य बँकिंग चॅनेल्सद्वारे एमिट केले जाणे आवश्यक आहे.
  4. इन्व्हेस्टरने लागू कर भरावे
  5. म्युच्युअल फंडमध्ये सेबी नियम आणि नियमांचे पालन करणे आवश्यक आहे.

2. नॉन-रिपॅट्रिएबल बेसिस –

या प्रकरणात, मुद्दल आणि नफा देशात ठेवणे आवश्यक आहे. जोपर्यंत इन्व्हेस्टरला देय रक्कम एनआरआयच्या NRO खात्यात जमा केली जाते तोपर्यंत म्युच्युअल फंडांना म्युच्युअल फंड योजना अनिवासी भारतीयांना नॉन-रिपेट्रिएबल आधारावर ऑफर करण्याची परवानगी आहे.

परदेशातील कॉर्पोरेट संस्था (ओसीबी) आणि एफआयआय आणि एनआरआयला नाही, भारतीय म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्टमेंट करण्यासाठी आरबीआयकडून परवानगी आवश्यक आहे.

अनिवासी बाह्य रुपी (NRE) खाती ही अनिवासी भारतीयांनी त्यांचे परदेशी उत्पन्न भारतात जमा करण्यासाठी उघडलेली खाती आहेत.

अनिवासी सामान्य रुपया (NRO) खाती ही सामान्यतः अनिवासी भारतीयांनी भारतातून त्यांची कमाई ठेवण्यासाठी उघडलेली खाती असतात.

परकीय चलन अनिवासी (FCNR) खाती ही NRE खात्यांसारखी असतात, परंतु निधी परकीय चलनात ठेवला जातो.

एनआरआयसाठी म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंट प्रक्रिया

भारतातील म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्ट करण्यासाठी एनआरआय द्वारे खालील स्टेप्स घेणे आवश्यक आहे –

पायरी 1. लागू एनआरई/एनआरओ अकाउंट उघडा

एनआरआयना भारतातील सामान्य बचत खात्यांमध्ये त्यांचे पैसे जमा करण्याची FEMA द्वारे परवानगी नाही. तसेच, भारतातील म्युच्युअल फंड ॲसेट मॅनेजमेंट कंपन्या परदेशी चलनांमध्ये इन्व्हेस्टमेंट स्वीकारू शकत नाहीत.

पायरी 2. पुढील दोनपैकी कोणत्याही एका मार्गाने इन्व्हेस्टमेंट करा

  1. एनआरआय थेट स्वतःहून इन्व्हेस्ट करू शकतात. यासाठी त्यांना अलीकडील फोटो, पॅन कार्डची प्रमाणित प्रत, पासपोर्ट, भारताबाहेरील निवासाचा पुरावा आणि बँक स्टेटमेंटसह त्यांचे केवायसी तपशील देणे आवश्यक आहे. बँक इन-पर्सन व्हेरिफिकेशन विचारू शकते जे निवासी देशाच्या भारतीय दूतावासात केले जाऊ शकते.
  1. एनआरआय, पॉवर ऑफ ॲटर्नीद्वारे, थर्ड पार्टीला त्यांच्या वतीने इन्व्हेस्टमेंट करण्याची परवानगी देऊ शकतात. परंतु केवायसी दस्तऐवजांवर एनआरआय आणि पीओए या दोघांच्या स्वाक्षऱ्या हव्यात.

पायरी 3. KYC पूर्ण करा

अनेक म्युच्युअल फंड हाऊस फॉरेन अकाउंट टॅक्स कम्प्लायन्स ॲक्ट (FATCA) अंतर्गत जटिल आवश्यकता असल्यामुळे USA किंवा कॅनडामधून इन्व्हेस्टमेंट स्वीकारणे निवडू शकतात. काही इतर कंपन्या अशा इन्व्हेस्टरना कागदपत्रांच्या अतिरिक्त आवश्यकतांसह परवानगी देतात.

यूएसए आणि कॅनडामधील इन्व्हेस्टरांना परवानगी देणार्‍या निधीची यादी:

  1. आदीत्या बिर्ला सन लाइफ म्युच्युअल फंड
  2. एल एन्ड टी म्युच्युअल फंड
  3. एसबीआई म्युच्युअल फंड
  4. यूटीआइ म्युच्युअल फंड
  5. आयसीआयसीआय प्रुडेन्शिअल म्युच्युअल फंड
  6. डिएचएफएल प्रमेरिका म्युच्युअल फंड
  7. सुन्दरम म्युच्युअल फंड
  8. पीपीएफएएस म्युच्युअल फंड

पायरी 4. म्युच्युअल फंड रिडीम करणे

एएमसी मुद्दल आणि लाभ एनआरई/एनआरओ अकाउंटमध्ये जमा करेल किंवा चेक जारी करेल. एकूणच, वेगवेगळ्या फंड हाऊसेसमध्ये निधीची पूर्तता करण्यासाठी वेगवेगळ्या प्रक्रिया असतात.

एनआरआय म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंटसाठी कर आकारणी

एनआरआय म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंटसाठी कर हे म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंटच्या होल्डिंग कालावधी आणि मालमत्ता वर्गावर आधारित असतात.

फंडचा प्रकार शॉर्ट टर्म होल्डिंग लाँग टर्म होल्डिंग
इक्विटी म्युच्युअल फंड्स <12 महिने 12 महिने किंवा अधिक
बॅलन्स्ड म्युच्युअल फंड <12 महिने 12 महिने किंवा अधिक
डेब्ट म्युच्युअल फंड <36 महिने 36 महिने किंवा अधिक

 

फंडचा प्रकार शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन टॅक्स लाँग टर्म कॅपिटल गेन टॅक्स
इक्विटी म्युच्युअल फंड्स 15% 10% इंडेक्सेशन शिवाय
बॅलन्स्ड म्युच्युअल फंड 15% 10% इंडेक्सेशन शिवाय
डेब्ट म्युच्युअल फंड टॅक्स स्लॅबनुसार 20% इंडेक्सेशन नंतर

नोंद: जर भारताने कोणत्याही देशासोबत दुहेरी कर टाळण्याचा करार केला असेल, तर त्या देशांतील रहिवाशांना भारताला आणि राहत्या देशाला दोनदा कर भरावा लागणार नाही.

भारतातील म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्ट करणाऱ्या एनआरआयसाठी महत्त्वाचे मुद्दे

  • केवळ विदेशी बँक खात्याचा तपशील दिल्यास एनआरआयचा अर्ज नाकारला जाईल
  • म्युच्युअल फंड रिडेम्प्शनवर भांडवली नफ्यावर स्त्रोतावर कर कापला जातो
  • जोपर्यंत तुम्ही अनिवासी भारतीय आहात, तोपर्यंत मुद्दल आणि नफा परत करण्याचा अधिकार तुमच्याकडे आहे.
  • तुमचा निवासी देश टॅक्स इव्हेजनशी संबंधित सामान्य रिपोर्टिंग स्टँडर्ड (सीआरएस) चा भाग आहे का हे तपासा.

अंतिम शब्द / निष्कर्ष

अनिवासी भारतीय गुंतवणुकदारांना त्यांच्या राहत्या देशाच्या चलनाच्या तुलनेत रुपयाचे मूल्य वाढते आणि त्याउलट फायदा होतो. कारण, जर रुपयाची प्रशंसा असेल तर तेच रकमेच्या रुपयांमध्ये इन्व्हेस्टमेंट साठी, इन्व्हेस्टरला निवासी देशाच्या चलनानुसार अधिक रिटर्न मिळेल. एनआरआय, ओव्हरसीज सिटिझन ऑफ इंडिया (ओसीआय) देखील भारतीय म्युच्युअल फंडांमध्ये इन्व्हेस्ट करू शकतात.

तुम्हाला म्युच्युअल फंड किंवा इक्विटी किंवा कमोडिटी मार्केटमध्ये इन्व्हेस्ट करण्यात स्वारस्य असल्यास, डिमॅट खाते उघडण्याचा प्रयत्न करा आणि आजच इन्व्हेस्टमेंटबद्दल जाणून घ्या!