સ્મોલ-કેપ સ્ટૉક્સ (શેર) શું છે: સુવિધા અને ફાયદા

અરે શેરબજારમાં રોકાણ કરવા ઈચ્છુંક રોકાણકારો ! જો તમારા પોર્ટફોલિયોમાં સ્મોલ–કેપ સ્ટૉક્સ હોવા જોઈએ તો રોકાણના નિર્ણયો લેતા પહેલાં જાણો

જે કોઈપણ વ્યક્તિ શેરબજારને સમજવા અને તેમાં કામકાજ કરવા માંગે છે, તેમના માટે બજાર મૂડીકરણની કલ્પનાને સમજવી એ મહત્વપૂર્ણ છે. માર્કેટ કેપ કે  જે મૂડીકરણ ઓછું છે તેવી કંપનીનું મૂલ્ય નિર્ધારિત કરે છે. માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશનના આધારે, સ્ટૉક્સ લાર્જ–કેપ, મિડ–કેપ અને સ્મોલ–કેપ છે. રોકાણકારોને તેમના પોર્ટફોલિયોને અસરકારક રીતે યોજના બનાવવા માટે સ્ટૉક કેટેગરીની સ્પષ્ટ સમજણની જરૂરી છે. બજાર વર્ગીકરણ મુજબ, સ્મોલ–કેપ શેરો  રૂપિયા 500 કરોડથી ઓછા માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન ધરાવતી કંપનીઓમાંથી છે.

માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન શું નિર્ધારિત કરે છે?

ટેકનિકલ રીતે, ભારતીય કંપનીઓમાંથી 95 ટકા સ્મોલ–કેપ છે. પ્રશ્નના જવાબ આપવા માટે: ‘સ્મોલ–કેપ સ્ટૉક્સ શું છે?’ આપણે માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશનને સમજવું જરૂરી છે.

માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન એ કંપનીના કુલ મૂલ્યનો અંદાજ છે. તે તમામ કંપનીના સ્ટૉક(શેર)ના એકંદર મૂલ્યને દર્શાવે છે. તેને કુલ બાકી શેરની સંખ્યા સાથે સ્ટૉકની કિંમતને ગુણાકાર કરીને માપવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે  રૂપિયા 120માં 100,000 શેર ટ્રેડિંગ ધરાવતી કંપનીમાં રૂપિયા 1,20,00,000 નું બજાર મૂડીકરણ છે.

ઇન્વેસ્ટર્સ માટે માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન મહત્વપૂર્ણ છે. તે ઇન્વેસ્ટર્સને ઇન્વેસ્ટ કરતા પહેલાં કંપનીને સાઇઝ અપ કરવાની મંજૂરી આપે છે અને તે દર્શાવે છે કે મૂલ્યવાન ઇન્વેસ્ટર્સ કંપની કેટલી છે. જેટલું વધુ મૂલ્ય છે કંપની જેટલી વધુ હશે.

સંભવિત રોકાણકારો માટે કંપનીનું કદ અને મૂલ્ય એ જોખમના સ્તરનો અંદાજ છે જે શેરોમાં રોકાણ કરતી વખતે તેઓ અપેક્ષિત હોઈ શકે છે.

જ્યારે કંપનીઓ પાસે રૂપિયા 500 કરોડ અથવા તેનાથી ઓછું માર્કેટ કેપિટલાઈઝેશન હોય ત્યારે તેને સ્મોલ–કેપ તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે.  શેરોનું શેરબજારમાં લિસ્ટીંગમં પ્રથમ 100 કંપની 101-250 વચ્ચે લાર્જ–કેપ હોય છે, અને 251 અને નીચેની કંપનીઓ સ્મોલ–કેપ કંપની તરીકે ઓળખ ધરાવે છે.

સ્મોલ–કેપ સ્ટૉક્સ (શેર) શું છે?

સ્મોલ કેપ શેર નાની કંપનીના શેર છે જે સાર્વજનિક રીતે સ્ટૉક એક્સચેન્જ પર કામકાજ ધરાવે છે. . રોકાણકારોએ સ્મોલ–કેપ સ્ટૉક્સનો અર્થ અને સ્મોલ–કેપ સ્ટૉક્સમાં રોકાણ સાથે સંકળાયેલા જોખમોને સમજવું જરૂરી છે.

સ્મોલ કેપ સ્ટૉક્સ એવા રોકાણકારો માટે આકર્ષક છે કે જેઓ તેમના રોકાણ પર ઉચ્ચ વળતર મેળવવા માંગે છે. આ શેર નાની માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશનવાળી નવી કંપનીઓમાંથી છે. પરિણામે, તેઓ ખૂબ જ અસ્થિર છે અને ઉચ્ચ–જોખમ સહિષ્ણુતા સાથે રોકાણકારોને અનુકૂળ છે. રોકાણકારો પોતાના પોર્ટફોલિયોને  વિવિધતા આપીને અને બજારને અનુકૂળ રોકાણો ઉમેરીને સ્મોલ–કેપથી જોખમ સામે રક્ષણ આપી શકે છે.

સ્મોલ–કેપ શેરની વિશેષતા:

સ્મોલ–કેપ શેરમાં ઇન્વેસ્ટ કરવા માંગતા ઇન્વેસ્ટર્સને નીચેની વિશેષતા જાણવી જોઈએ.

• • ભારે વધઘટ:

સ્મોલ કેપ સ્ટૉક્સ માર્કેટમાં વધઘટ દ્વારા ખૂબ જ પ્રભાવિત થાય છે, જે તેમને અસ્થિર બનાવે છે. જ્યારે અર્થવ્યવસ્થા નીચે હોય ત્યારે બજાર એક મંદી તરફ ધકેલે છે અને આ સંજોગોમાં બજારમાં શેરોની કિંમતોમાં નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં ઘટાડા તરફ દોરી જાય છે. 

• • જોખમનું પરિબળ:

માર્કેટમાં વધઘટને કારણે સ્મોલ–કેપ શેરજોખમી છે.

• • રિટર્ન:

સ્મોલ–કેપ સ્ટૉક્સ ટોચના વળતર આપતા શેર પૈકી એક છે જેમાં બહુવિધ રિટર્ન બનાવવાની ક્ષમતા છે.

• • રોકાણનો ખર્ચ:

ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ચાર્જીસ બ્રોકર્સ વચ્ચે અલગ હોય છે. પ્રારંભિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ફી ઉપરાંત ઇન્વેસ્ટર્સને ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પર ખર્ચનો રેશિયો પણ વહન કરવો જરૂરી છે.

• ઇન્વેસ્ટમેન્ટ હોરિઝન:

સ્મોલ–કેપ એક ઇક્વિટી રોકાણ છે અને લાંબા ગાળે રોકાણ કરતી વખતે પરફોર્મ કરે છે.

• • કરવેરા:

શેરને રિડીમ કરતી વખતે બનાવેલ રિટર્ન પર ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભ અને લાંબા ગાળાના મૂડી લાભ તરીકે મૂડીલાભના નિયમો મુજબ કર લાગુ કરવામાં આવે છે.

સ્મોલ–કેપમાં ઇન્વેસ્ટ કરતા પહેલાં મુખ્ય તપાસ યાદી:

• • કંપનીની ભૂતકાળની કામગીરીને ધ્યાનમાં રાખી ઘણીવાર મિડ-કેપ અને સ્મોલ-કેપ કંપનીઓની સ્થિરતાનો નિર્ણય લેવામાં આવતા હોય છે. અને ભૂતકાળના પ્રદર્શન દ્વારા 4-5 વર્ષના પરફોર્મન્સને ધ્યાનમાં રાખવામાં આવે છે.
• • સ્મોલ-કેપ કંપનીઓ ખૂબ જ વિષમ હોય છે, તેથી બોટમ-અપ રોકાણ અભિગમ તેમના માટે વધુ સારી રીતે કામ કરે છે.
• • નાની મર્યાદામાં ઇન્વેસ્ટ કરવાનો મુખ્ય હેતુ નોંધપાત્ર રિટર્ન અથવા સરેરાશ માર્કેટ રિટર્ન (આલ્ફા) સર્જન કરવાનો છે.
• • રોકાણ કરતા પહેલાં કંપની તેની કાર્યકારી મૂડી, સ્થિરતા અને તેની મેનેજમેન્ટ ટીમની ગુણવત્તાનું સંચાલન કરવાની ક્ષમતા જેવા પરિબળોને ધ્યાનમાં લો. આનો ઉદ્દેશ આગામી મલ્ટી-બેગર રોકાણ શોધવાનો છે.
• • તેમના બિઝનેસ મોડેલના જોખમનું વિશ્લેષણ કરો. કેટલાક વ્યવસાયો અન્ય કરતાં જોખમી હોય છે, જેમ કે એનબીએફસી, અને એમએફઆઈ અયોગ્ય સ્થિતિ જોખમ લઈ શકે છે.
• • ખરાબ આર્થિક પરિસ્થિતિ દરમિયાન કંપનીની સ્થાપનાની ધ્વનિની પરીક્ષા કરવામાં આવે છે. તેથી, તમારી પસંદગીના શેરો, ખરાબ માર્કેટની સ્થિતિ દરમિયાન કંપનીની સ્થિરતાના આધારે હોવા જોઈએ.
• • ગ્રોથ માર્જિન અને પ્રોફિટ માર્જિન તેની શેર કિંમતના ભવિષ્યની ટ્રેજેક્ટરીના બે નોંધપાત્ર નિર્ધારક છે.
• • સ્ટૉકની લિક્વિડિટી અને જોખમના આધારે ધ્યાનમાં લો. શેર, ખાસ કરીને સ્મોલ-કેપ શેર જો પૂરતી લિક્વિડિટી ન હોય તો શ્રેષ્ઠ સ્થિતિ આવે છે.

સ્મોલ–કેપ સ્ટૉક્સમાં ઇન્વેસ્ટ કરવાના ફાયદા અને અસુવિધા:

સ્મોલ–કેપ સ્ટૉક્સ ઘણીવાર માન્યતા પ્રાપ્ત હોય છે અને ઘણીવાર તેની કિંમત કરતાં ઓછી હોય છે. તેથી ઓછી કિંમતે ક્વૉલિટી સ્ટૉક્સ (શેર)નો લાભ લેવાની સંભાવના છે.

સંભવિત શેર શોધવા માટે સમય અને વ્યાપક રિસર્ચની જરૂર છે.

વૈકલ્પિક રોકાણો:

સ્મોલ–કેપ શેરોદરેક માટે નથી. તેમની ઉચ્ચ–જોખમની પ્રકૃતિને કારણે, સ્મોલ–કેપ સ્ટૉક્સ આક્રમક રોકાણકારો માટે યોગ્ય છે. જો તમારી પાસે ઉચ્ચ–જોખમની ક્ષમતા નથી, તો નોંધપાત્ર વળતરનું  સર્જન કરવા માટે અન્ય રોકાણ વિકલ્પો ધરાવે છે.

• • લાર્જ–કેપ કંપનીઓ:

લાર્જ–કેપ સ્ટૉક્સ માર્કેટમાં વધઘટ માટે ઓછી સંવેદનશીલ છે અને વર્ષોથી રોકાણકારોને સ્થિર રિટર્ન ઉપલબ્ધ કરે છે.

• • હાઇબ્રિડ ફંડ્સ:

રોકાણકારો સંતુલિત પોર્ટફોલિયો રિટર્ન જનરેટ કરવા માટે પણ તેમને શોધી શકાય છે.

• • સરકારી સિક્યોરિટીઝ:

સરકારી સિક્યોરિટીઝ એ ડેબ્ટ સાધનો છે જે રોકાણ પર જોખમ–મુક્ત ઉપજ રજૂ કરે છે.

મુખ્ય ટેકઅવેઝ:

• • સ્મોલ-કેપ સ્ટૉક્સ રૂપિયા 500 કરોડ અથવા તેનાથી ઓછાના માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન ધરાવતી કંપનીઓમાંથી છે.
• • તેઓ રોકાણકારો માટે આકર્ષક છે કારણ કે સરેરાશ માર્કેટ રિટર્ન કમાવવાની તેમની ક્ષમતા.
• • સ્મોલ-કેપ સ્ટૉક્સ માર્કેટના અપટ્રેન્ડ દરમિયાન સારી રીતે કામ કરે છે અને ડાઉનટ્રેન્ડ્સ દરમિયાન તેમનું મૂલ્ય ઝડપથી ગુમાવે છે, જે તેમને ખૂબ જ અસ્થિર બનાવે છે.
• • સ્મોલ-કેપ સ્ટૉક્સ અસ્થિર છે અને તેથી, ખૂબ જ જોખમી છે.
• • આ સ્ટૉક્સ ઉચ્ચ-જોખમની ક્ષમતા ધરાવતા આક્રમક રોકાણકારો માટે શ્રેષ્ઠ છે.
• • સંભવિત સ્મોલ-કેપ સ્ટૉક્સ શોધવા માટે વ્યાપક માર્કેટ રિસર્ચની જરૂર છે.

તારણ:

લાર્જ–કેપ અથવા સ્મોલ–કેપ કંપનીઓમાં રોકાણ કરવું હોય ત્યારે તમારે હંમેશા તમારી જરૂરિયાતો અને નાણાંકીય સ્થિતિને અનુરૂપ રોકાણ માર્ગો પસંદ કરવા જોઈએ. હવે આપણે તમારા માટે શ્રેષ્ઠ અનુકૂળ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ વિકલ્પો શોધવા માટે સ્મોલ–કેપ સ્ટૉક્સની વિગતો આપી છે. એન્જલ વન ડિમેટ એકાઉન્ટ ખોલો અને રોકાણ કરવાનું શરૂ કરો.