-750x393.webp)
భారతదేశ రియల్-టైమ్ పేమెంట్స్ మౌలిక సదుపాయాలు మునుపెన్నడూ లేని స్థాయికి విస్తరిస్తున్న తరుణంలో, వ్యవస్థ పరిణతి చెందుతున్న కొద్దీ తలెత్తే ప్రమాదాలను నియంత్రణ సంస్థలు పరిష్కరించడం ప్రారంభిస్తున్నాయి. వార్తా నివేదికల ప్రకారం, కొన్ని రకాల లావాదేవీల ప్రక్రియలు వినియోగదారులకు అనవసర నష్టాలను కలిగిస్తున్నాయా అన్నది నిర్ధారించడానికి, నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NPCI) ఎంపిక చేసిన UPI ఫీచర్లను సమీక్షించడం ప్రారంభించింది.
భారతదేశవ్యాప్తంగా రిటైల్, సేవలు మరియు సబ్స్క్రిప్షన్లలో ప్రతి నెలా బిలియన్ల కొద్దీ లావాదేవీలను నిర్వహిస్తూ, UPI ఒక ప్రాథమిక చెల్లింపు పద్ధతిగా మారింది. అయితే, వేగం మరియు సరళతతో పాటు వినియోగదారుడి ఉద్దేశ్యం కూడా స్పష్టంగా ఉండాలని, ముఖ్యంగా కస్టమర్ నేరుగా లావాదేవీని ప్రారంభించని సందర్భాల్లో ఇది చాలా కీలకమని NPCI భావిస్తోంది.
చెల్లింపు మధ్యవర్తులతో జరిగిన చర్చల ప్రకారం.. 'కలెక్ట్' మరియు 'ఆటోపే' అనే రెండు ఫీచర్లు ప్రస్తుతం దృష్టిని ఆకర్షించాయి. ఆమోదం యొక్క స్వభావాన్ని పూర్తిగా అర్థం చేసుకోకుండానే వినియోగదారులు చెల్లింపులకు అనుమతినిస్తున్న సందర్భాలు పదేపదే తలెత్తడమే దీనికి కారణం.
'కలెక్ట్' అభ్యర్థనలు గ్రహీత ద్వారా చెల్లింపును ప్రారంభించడానికి అనుమతిస్తాయి, కాగా 'ఆటోపే' ఒకసారి సమ్మతి తెలిపిన తర్వాత క్రమబద్ధమైన చెల్లింపులను (Recurring debits) అనుమతిస్తుంది.
ఈ రెండు ఫీచర్లు డిజిటల్ సబ్స్క్రిప్షన్లను మరియు రిమోట్ పేమెంట్లను పెంచడంలో సహాయపడినప్పటికీ, ఇవి లావాదేవీల ప్రక్రియను ఎంత సులభతరం చేశాయంటే.. వినియోగదారుడి సమ్మతి (Consent) సంకేతాలు కొన్నిసార్లు అస్పష్టంగా మారుతున్నాయి. వన్-టైమ్ పేమెంట్కు మరియు కొనసాగే మ్యాండేట్లకు (Ongoing mandates) మధ్య స్పష్టమైన తేడా తెలియకపోవడం వల్ల అనేక ఫిర్యాదులు వస్తున్నట్లు నివేదికలు చెబుతున్నాయి. అందుకే, దుర్వినియోగం ఎక్కువగా జరుగుతున్న కొన్ని మర్చంట్-లింక్డ్ పర్సన్-టు-పర్సన్ ఫ్లోస్లో 'కలెక్ట్' వినియోగాన్ని పరిమితం చేయాలని NPCI యోచిస్తోంది.
ఈ సమీక్షలో పాల్గొన్న అధికారులు, ఈ సమస్య కేవలం వ్యవస్థీకృత మోసం మాత్రమే కాదని, డిజైన్ అస్పష్టత కూడా అని నొక్కి చెప్పారు. UPI వంటి హై-స్పీడ్ పేమెంట్ సిస్టమ్స్లో, ఇంటర్ఫేస్లో ఉండే చిన్న లోపాలు కూడా భారీ మొత్తంలో నష్టాలకు దారితీయవచ్చు.
సమీక్షలో భాగంగా, అంగీకారం తెలిపే ముందే ఆటోపే (Autopay) మ్యాండేట్ల గురించి మరింత స్పష్టమైన వివరాలను వెల్లడించాలని NPCI ఒత్తిడి చేసే అవకాశం ఉంది. ఇందులో చెల్లింపుల ఫ్రీక్వెన్సీ (తరచుదనం), కాలపరిమితి మరియు మొత్తం చెల్లించాల్సిన సొమ్ము వంటి వివరాలు ఉంటాయి.
UPI ఆధారంగా నిర్మించబడిన సబ్స్క్రిప్షన్ వ్యవస్థను దెబ్బతీయకుండానే, ఈ మార్పులు వివాదాలను (disputes) తగ్గించగలవని పేమెంట్ కంపెనీలు విశ్వసిస్తున్నాయి.
కలెక్ట్ (Collect) వాడకంపై ఎలాంటి కఠిన నిబంధనలు విధించినా, మర్చంట్లు QR పేమెంట్స్ లేదా స్పష్టమైన సబ్స్క్రిప్షన్ అథరైజేషన్ వంటి 'కస్టమర్-ప్రారంభిత' (customer-initiated) పద్ధతుల వైపు మళ్లాల్సి ఉంటుంది
ఇది కొన్ని రిమోట్ కలెక్షన్ నమూనాలపై ప్రభావం చూపినప్పటికీ, స్పష్టమైన సమ్మతి ప్రమాణాలు (consent standards) రావాల్సిన సమయం ఎప్పుడో ఆసన్నమైందని మధ్యవర్తులు విస్తృతంగా అంగీకరిస్తున్నారు.
లావాదేవీల పరిమాణానికి అంతరాయం కలగకుండా, ప్లాట్ఫారమ్లు మరియు మర్చంట్లు సర్దుబాటు చేసుకోవడానికి సమయం ఇస్తూ, NPCI ఈ మార్పులను క్రమంగా ప్రవేశపెట్టే అవకాశం ఉంది.
కలెక్ట్ మరియు ఆటోపే ఫీచర్ల సమీక్ష అనేది UPI యొక్క పరిణామక్రమంలో వేగవంతమైన విస్తరణ నుండి డిజైన్ ఆధారిత నియంత్రణ (Design-led regulation) వైపు మళ్లడాన్ని సూచిస్తుంది. డిజిటల్ చెల్లింపులు ప్రాథమిక మౌలిక సదుపాయాలుగా మారుతున్న తరుణంలో, వినియోగదారుడి సమ్మతిలో స్పష్టతను తీసుకురావడం అనేది వ్యవస్థపై నమ్మకాన్ని కాపాడటానికి అత్యంత కీలకం.
నిరాకరణ: ఈ బ్లాగ్ కేవలం విద్యా ప్రయోజనాల కోసం మాత్రమే వ్రాయబడింది. ఇందులో పేర్కొన్న సెక్యూరిటీలు కేవలం ఉదాహరణలు మాత్రమే, సిఫార్సులు కావు. ఇది వ్యక్తిగత పెట్టుబడి సలహా కాదు. పెట్టుబడి నిర్ణయాలు తీసుకునే ముందు వినియోగదారులు స్వయంగా పరిశోధన చేసి, స్వతంత్ర అభిప్రాయాన్ని ఏర్పరుచుకోవాలి.
సెక్యూరిటీస్ మార్కెట్లో పెట్టుబడులు మార్కెట్ ప్రమాదాలకు లోబడి ఉంటాయి, పెట్టుబడి పెట్టే ముందు సంబంధిత అన్ని పత్రాలను జాగ్రత్తగా చదవండి.
Published on: Dec 24, 2025, 4:54 PM IST

Team Angel One
We're Live on WhatsApp! Join our channel for market insights & updates