पीएम-किसान योजना ही तंत्रज्ञानावर आधारित आयटी सोल्यूशन आहे जी लाभार्थ्यांच्या आधारशी जोडलेल्या खात्यांमध्ये थेट आर्थिक लाभ हस्तांतरित करते, ज्यामुळे शेतकरी त्यांची लाभार्थी स्थिती तपासू शकतात.
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना (PMKISAN) फेब्रुवारी 2019 मध्ये सुरू करण्यात आली आणि 1 डिसेंबर 2018 पासून अंमलात आणली गेली. कृषी आणि संबंधित उपक्रमांमध्ये तसेच घरगुती गरजांमध्ये मदत करण्यासाठी जमीन धारण करणाऱ्या शेतकऱ्यांच्या कुटुंबांसाठी ही आर्थिक सहाय्य योजना आहे.
पीएमकिसन योजनेचे उद्दिष्ट पीकांचे आरोग्य आणि योग्य उत्पादन सुनिश्चित करणे आहे आणि भारत सरकारकडून 100% वित्तपुरवठा केला जातो. या योजनेच्या लाभार्थ्यांना दरवर्षी 3 समान हप्त्यांमध्ये ₹6000 दिले जातात जे थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जातात. या योजनेच्या सुरुवातीपासून, फेब्रुवारी 2025 पर्यंत 19 हप्त्यांमध्ये ₹ 3.68 लाख कोटी वितरित केले गेले आहेत आणि 2.41 महिला शेतकऱ्यांसह जवळपास 9.8 कोटी शेतकरी प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजने चे लाभार्थी आहेत.
पात्र शेतकरी योजनेसाठी नोंदणीकृत आहेत की नाही याची पुष्टी करण्यासाठी त्यांच्या पीएमकिसान लाभार्थीची स्थिती तपासू शकतात. पीएम-किसान योजनेच्या लाभार्थी स्थितीची पुष्टी करण्यासाठी ही एक अखंड आणि सोपी प्रक्रिया आहे.
पीएम-किसान लाभार्थी स्थिती का तपासावी?
विविध कारणांमुळे पीएमकिसन लाभार्थी दर्जा हा एक महत्त्वाचा घटक आहे. राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेश लाभार्थींची ओळख पटवतात आणि ही यादी एका वर्षासाठी वैध असते. त्यानंतर राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेश पात्र लाभार्थ्यांची नावे अपलोड करतात ज्यांना नंतर ओळखले जाते. त्यामुळे पीएमकिसन योजनेच्या लाभार्थी स्थितीची वारंवार पुष्टी करण्याची आवश्यकता निर्माण होते.
जर राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांनी जमिनीच्या नोंदीमध्ये बदल किंवा आकारफोड झाल्यास लाभार्थ्याच्या नावात सुधारणा केल्यास किंवा जमीन मालकाच्या मृत्यूच्या बाबतीत वारसाहक्काने जमीन हस्तांतरित केल्यास पीएमकिसन लाभार्थी स्थिती देखील महत्त्वाची आहे.
पीएम–किसान लाभार्थी स्थिती कशी तपासावी?
एकदा पात्र शेतकर्‍यांनी प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेंतर्गत नोंदणीसाठी अर्ज केला की, ते योजनेच्या अधिकृत वेबसाईटला भेट देऊन आणि खाली नमूद केलेल्या पायऱ्यांचे अनुसरण करून सुलभ आणि जलद पद्धतीद्वारे त्यांच्या नोंदणी स्थितीची पुष्टी करू शकतात:
- यूआरएल(URL) gov.in एन्टर करून अधिकृत प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना वेबसाईटवर जा
- होम पेजवरील मेन्यू बारमधून “फार्मर्स कॉर्नर” टॅब शोधा.
- ड्रॉप-डाउन मेन्यूमधून, “लाभार्थी स्थिती” वर क्लिक करा.
- पात्र शेतकरी आता त्याचा किंवा तिचा रजिस्टर्ड आधार नंबर आणि बँक अकाउंट नंबर किंवा मोबाईल नंबर वापरून रेकॉर्ड शोधू शकतात आणि “डाटा मिळवा” बटनावर क्लिक करू शकतात.
- जर शेतकऱ्यांना पीएमकिसनयोजनेसाठी नोंदणी केली असेल तर शेतकऱ्याची लाभार्थी स्थिती प्रदर्शित केली जाते. नोंदणीकृत शेतकरी रेकॉर्डसाठी नोंदणी तपशील, बँक अकाउंट तपशील आणि पेमेंट तपशील स्थिती उपलब्ध आहे.
- जर शेतकरी सिस्टीममध्ये नोंदणीकृत नसेल तर लाभार्थी स्थिती “एकतर तपशील पोर्टलमध्ये नोंदणीकृत नाही किंवा चुकीच्या तपशिलामुळे नाकारला आहे” असा संदेश दाखवेल
निवारण यंत्रणा
अर्ज नाकारणे टाळण्यासाठी, शेतकऱ्याने आवश्यक पात्रता निकष पूर्ण केल्याची खात्री करणे आवश्यक आहे, याचा अर्थ असा की त्याला किंवा तिला जमीन धारण करणे आवश्यक आहे आणि त्यांचे कुटुंब (ज्याचा संदर्भ मालक, पती/पत्नी आणि मुले आहे) करदाते किंवा उच्च-उत्पन्न गटांशी संबंधित नसावे.
जर अर्जदार शेतकऱ्याची प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी लाभार्थी स्थिती नाकारल्याचे दर्शविते, पात्र असूनही, शेतकरी त्यांच्या संबंधित जिल्ह्यांमध्ये लाभार्थी यादीमध्ये त्यांच्या नावांचा समावेश करण्यासाठी जिल्हा स्तरीय तक्रार निवारण देखरेख समितीशी संपर्क साधू शकतात. अर्ज फॉर्म भरताना शेतकऱ्यांनी सावधगिरी बाळगली पाहिजे आणि अनिवार्य तपशील योग्यरित्या दाखल केल्याची खात्री करावी.
निष्कर्ष
पीएमकिसन लाभार्थी स्थिती हा योजनेमध्ये नोंदणीची स्थिती तपासण्याचा एक जलद मार्ग आहे. शेतकऱ्याने अनावश्यक विलंब किंवा नकार टाळण्यासाठी योजनेसाठी अर्ज करताना सर्व अनिवार्य तपशील योग्यरित्या दाखल केले आहेत याची खात्री करावी.
