પીએમ-કિસાન યોજના લાભાર્થીઓના આધાર-લિંક્ડ એકાઉન્ટમાં સીધા નાણાંકીય લાભો ટ્રાન્સફર કરવા માટે એક ટેકનોલોજી-સંચાલિત આઇટી સોલ્યુશન છે, જે ખેડૂતોને તેમની લાભાર્થીની સ્થિતિ તપાસવાની મંજૂરી આપે છે.
પ્રધાનમંત્રી કિસાન સમ્માન નિધિ યોજના (પીએમકિસાન) ફેબ્રુઆરી 2019માં શરૂ કરવામાં આવી હતી અને ડિસેમ્બર 1, 2018થી અમલમાં મુકવામાં આવી હતી. તે જમીન ધરાવતા ખેડૂતોના પરિવારો માટે કૃષિ અને સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓ તેમજ ઘરેલું જરૂરિયાતોમાં તેમને મદદ કરવા માટે એક નાણાંકીય સહાય યોજના છે.
પીએમકિસાન યોજનાનો હેતુ યોગ્ય પાકનું સ્વાસ્થ્ય અને યોગ્ય ઉપજ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે અને ભારત સરકાર દ્વારા 100% નાણાં આપવામાં આવે છે. યોજનાના લાભાર્થીઓને તેમના બેંક એકાઉન્ટમાં સીધા જમા થયેલ 3 સમાન હપ્તાઓમાં દર વર્ષે રૂપિયા 6000 ચૂકવવામાં આવે છે. આ યોજનાની શરૂઆતથી, ફેબ્રુઆરી 2025 સુધી 19 હપ્તાઓમાં રૂપિયા 3.68 લાખ કરોડ વિતરિત કરવામાં આવ્યા છે અને 2.41 મહિલા ખેડૂતો સહિત લગભગ 9.8 કરોડ ખેડૂતો પ્રધાનમંત્રી કિસાન સમ્માન નિધિ યોજનાના લાભાર્થી છે.
પાત્ર ખેડૂતો યોજના માટે નોંધણી કરેલ છે કે નહીં તેની પુષ્ટિ કરવા માટે તેમના પીએમકિસાન લાભાર્થીની સ્થિતિ તપાસી શકે છે. પીએમકિસાન યોજનાના લાભાર્થીની સ્થિતિની પુષ્ટિ કરવાની આ એક સરળ અને સરળ પ્રક્રિયા છે.
પીએમકિસાન લાભાર્થીની સ્થિતિ શા માટે તપાસવી?
પીએમકિસાન લાભાર્થીની સ્થિતિ વિવિધ કારણોસર એક મહત્વપૂર્ણ સુવિધા છે. લાભાર્થીઓને રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો દ્વારા ઓળખવામાં આવે છે, અને આ સૂચિ એક વર્ષ માટે માન્ય રહે છે. ત્યારબાદ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો દ્વારા પાત્ર લાભાર્થીઓના નામો અપલોડ કરવામાં આવે છે જેમની ઓળખ પછીથી થઈ હોય. આ કારણે પીએમકિસાન યોજનાના લાભાર્થીની સ્થિતિની વારંવાર પુષ્ટિ કરવાની જરૂર પડે છે.
જો રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો લાભાર્થીના નામમાં પરિવર્તન અથવા જમીનના રેકોર્ડમાં ફેરફારના કિસ્સામાં અથવા જમીન ધારકના મૃત્યુના કિસ્સામાં ઉત્તરાધિકાર પર જમીનના ટ્રાન્સફરના કિસ્સામાં સુધારો કરે તો પીએમકિસાન લાભાર્થીની સ્થિતિ પણ મહત્વપૂર્ણ છે.
પીએમ–કિસાન લાભાર્થીની સ્થિતિ કેવી રીતે તપાસવી?
એકવાર પાત્ર ખેડૂતોએ પ્રધાનમંત્રી કિસાન સમ્માન નિધિ યોજના હેઠળ નોંધણી માટે અરજી કરી લીધી પછી, તેઓ યોજનાની અધિકૃત વેબસાઇટની મુલાકાત લઈને અને નીચે જણાવેલ પગલાંઓને અનુસરીને સરળ અને ઝડપી પદ્ધતિ દ્વારા તેમની નોંધણીની સ્થિતિની પુષ્ટિ કરી શકે છે:
- યુઆરએલ gov.in દાખલકરી અધિકૃત પ્રધાનમંત્રી કિસાન સમ્માન નિધિ યોજના વેબસાઇટ પર જાઓ
- હોમપેજ પર મેનુ બારમાંથી “ફાર્મર્સ કોર્નર” ટૅબ જુઓ.
- ડ્રોપ-ડાઉનમેનુમાંથી, “લાભાર્થીની સ્થિતિ” પર ક્લિક કરો.
- યોગ્યખેડૂત હવે તેમના રજિસ્ટર્ડ આધાર નંબર અને બેંક એકાઉન્ટ નંબર અથવા મોબાઇલ નંબરનો ઉપયોગ કરીને રેકોર્ડ શોધી શકે છે અને “ડેટા મેળવો” બટન પર ક્લિક કરી શકે છે.
- જોખેડૂત પીએમકિશાન યોજના માટે નોંધાયેલ હોય તો ખેડૂતની લાભાર્થી સ્થિતિ પ્રદર્શિત કરવામાં આવે છે. રજિસ્ટર્ડ ખેડૂત રેકોર્ડ માટે રજિસ્ટ્રેશનની વિગતો, બેંક એકાઉન્ટની વિગતો અને ચુકવણીની વિગતોની સ્થિતિ ઉપલબ્ધ છે.
- લાભાર્થીની સ્થિતિમાં એક મેસેજ દેખાશે કે ‘વિગતો પોર્ટલમાં નોંધાયેલ નથી અથવા ખોટી વિગતોને કારણે અરજી નકારવામાં આવી છે.”
નિવારણ પદ્ધતિ
અરજી નકારવાનું ટાળવા માટે ખેડૂતે ખાતરી કરવી આવશ્યક છે કે તે જરૂરી પાત્રતાના માપદંડને પૂર્ણ કરે છે, જેનો અર્થ એ છે કે તેમની પાસે જમીન હોવી આવશ્યક છે અને તેમનો પરિવાર (જે માલિક, જીવનસાથી અને બાળકોનો સંદર્ભ આપે છે) કરદાતાઓ અથવા ઉચ્ચ-આવક ધરાવતા જૂથો સાથે સંબંધિત ન હોવો જોઈએ.
જો અરજદાર ખેડૂતના પ્રધાનમંત્રી કિસાન સમ્માન નિધિ લાભાર્થીની સ્થિતિ નકારવામાં આવે છે યોગ્ય હોવા છતાં ખેડૂત તેમના સંબંધિત જિલ્લાઓમાં લાભાર્થી સૂચિમાં તેમના નામોને શામેલ કરવા માટે જિલ્લા સ્તરની ફરિયાદ નિવારણ દેખરેખ સમિતિનો સંપર્ક કરી શકે છે. ખેડૂતે અરજી ફોર્મ ભરતી વખતે પણ સાવચેત રહેવું જોઈએ અને ફરજિયાત વિગતો યોગ્ય રીતે દાખલ કરવામાં આવી છે તેની ખાતરી કરવી જોઈએ.
સંક્ષિપ્તમાં માહિતી
પીએમકિસાન લાભાર્થીની સ્થિતિ યોજનામાં નોંધણીની સ્થિતિ તપાસવાની એક ઝડપી રીત છે. ખેડૂતે બિનજરૂરી વિલંબ અથવા અસ્વીકારને ટાળવા માટે સ્કીમ માટે અરજી કરતી વખતે તમામ ફરજિયાત વિગતો યોગ્ય રીતે ફાઇલ કરવી આવશ્યક છે.
